Publieksversie NZa jaarverslag 2023: Krachten bundelen in het zorgveld
Alle partijen in de zorg moeten veranderen om de zorg in de toekomst toegankelijk en betaalbaar te houden. Dat geldt ook voor de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). In 2023 pakten we deze rol op vanuit onze drie kerntaken: regulering, toezicht en advisering – en in nauwe samenwerking met het zorgveld en de overheid. De vandaag verschenen publieksversie van ons jaarverslag beschrijft welke impact we hiermee gemaakt hebben in 2023.
Met onze inzet droegen we bijvoorbeeld sterk bij aan de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA), het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Stuk voor stuk nieuwe zorgovereenkomsten die zich richten op de transformatie. En waaraan alle zorgpartijen hebben samengewerkt – ook wijzelf.
Regulering: vernieuwen en samenwerken
Voor toekomstbestendige zorg zijn nieuwe vormen van samenwerking onmisbaar. Dit betekent ook dat de regelgeving en bekostiging hiervoor ruimte moet bieden. Wij zien hiervoor een oplossing in het ontwikkelen van zorgbundels: pakketten met alle zorg rondom een bepaalde aandoening, voor één vast bedrag. Een zorgbundel maakt het zorgverleners makkelijker om samen te werken – óver grenzen van domeinen heen. Een uniek voorbeeld van zo’n zorgbundel is die voor de hand- en polszorg, ontstaan uit een succesvol experiment dat we in 2023 zijn gestart.
Daarnaast stimuleerden we vorig jaar meer samenwerking binnen zowel de eerstelijns zorg als de acute zorg. Iets wat hard nodig is door de stijgende druk op beide domeinen.
Toezicht: focussen op risico’s en regio’s
Nederlanders moeten erop kunnen vertrouwen dat het zorggeld daadwerkelijk besteed wordt aan zorg. Als NZa controleren we daarom of zorgaanbieders-, verzekeraars-, kantoren en het CAK hun zorg op de juiste manier in rekening brengen. Onze focus ligt hierbij op de voornaamste risicodomeinen. In 2023 waren dit de geestelijke gezondheidszorg, forensische zorg, huisartsenzorg, mondzorg en wijkverpleging. We grepen 254 keer in. In ons toezicht op toegankelijkheid concentreerden we ons steeds meer op de grootste regiorisico’s. Zo sloten we aan bij de oproep in het Integraal Zorgakkoord om knelpunten vaker regionaal aan te pakken. Bovendien spoorden we ketensamenwerking aan en onderzochten we hoe we het best kunnen toezien op deze vorm van samenwerken.
Zelf bundelden we ook de krachten, bijvoorbeeld met andere toezichthouders en opsporingsinstanties in de Taskforce Integriteit Zorgsector. Zo vergrootten we onze impact, iets waarvoor ook onze data-analyses cruciaal waren. Deze gebruikten we voor rapportages, onder andere over (de invloed van zorgverzekeraars op) de toegankelijkheid van zorg. En voor andere communicatie-uitingen: van ons dashboard ‘Zicht op Zorgaanbieders’ tot onze informatiewebsites, informatiekaarten en leertrajecten. Hiermee legden we onder meer uit welke regels aanbieders moeten volgen.
Advies: kennis delen en kritisch meedenken
Naast onze verantwoordelijkheden voor regulering en toezicht hebben we als NZa ook een adviesrol. Die houdt in dat we onderzoek doen en gevraagd en ongevraagd advies geven om de zorgmarkt te verbeteren – zowel aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) als voor partijen in de zorgsector. Soms leidt een specifieke adviesvraag vanuit het ministerie tot een voorstel voor een breder onderzoek. Mooi voorbeeld is het adviesrapport ‘Bekostiging afstemming en coördinatie voor kwetsbare ouderen thuis’, dat we begin 2023 uitbrachten.
In opdracht van het ministerie van VWS deden we namelijk onderzoek naar bekostiging van samenhangende zorg aan kwetsbare ouderen die thuis wonen. Ons onderzoek bracht aan het licht dat er voor deze vorm van zorg meer samenwerking nodig is in vooral de eerstelijnszorg. De tussenoplossing die wij daarom adviseerden: bouw en versterk eerst die samenwerkingsverbanden. Rond de patiënten, op wijkniveau én regionaal. Dit advies werd zorgvuldig afgestemd met het ministerie van VWS en kreeg ook bijval van zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Dit adviestraject is een mooi voorbeeld van hoe we als NZa niet alleen een bron van kennis en inzicht zijn, maar ook een onafhankelijke en kritische meedenker in de zorgmarkt. We schuwen grote thema’s niet om samen met zorgpartijen en de overheid de beste oplossingen te vinden voor een toekomstbestendig en solidair zorgstelsel.