Contractering

Zorgverzekeraars hebben een wettelijke zorgplicht. Dat betekent dat zij moeten zorgen voor voldoende, beschikbare zorg welke van goede kwaliteit en binnen een redelijke afstand is. Deze zorg kopen zorgverzekeraars in bij zorgaanbieders. Zorgverzekeraars zijn bij het inkopen van zorg vrij om te bepalen met welke zorgaanbieders zij een overeenkomst willen sluiten, welke zorg zij willen inkopen en tegen welke voorwaarden. Voor het zorginkoopproces hebben wij in de transparantieregeling zorginkoopproces Zvw regels opgesteld waar zorgverzekeraars en zorgaanbieders zich aan moeten houden.

Contracteerproces in het kort

Het contracteerseizoen start op 1 april, wanneer zorgverzekeraars hun zorginkoopbeleid publiceren. Er bestaan grote verschillen in de manier waarop zorgverzekeraars en zorgaanbieders contracten met elkaar sluiten. We maken onderscheid tussen contractering die in gespreksdialoog plaatsvindt (face-to-face contractering) waarin zorgaanbieders in veel gevallen als eerste een contractaanbod/offerte uitbrengen. Daarnaast is er contractering die meer op afstand plaatsvindt en waarbij er geen of beperkt sprake is van een dialoog. Hier vindt de contractering plaats via een digitaal portaal van een zorgverzekeraar, dan wel een proces waarbij een grote groep (kleinere) aanbieders een contract via een meer gestandaardiseerd proces afsluiten (digitale contractering). In dit geval zijn het vaak de zorgverzekeraars die een contractaanbod voorleggen. Voor beide vormen van contractering zijn richtsnoeren opgesteld in het document Handvatten Contractering en Transparantie gecontracteerde zorg (hierna: Handvatten).

Passende zorg

Als we de zorg in Nederland ook in de toekomst toegankelijk en betaalbaar willen houden voor iedereen, moeten we de zorg op een duurzamere manier organiseren. In het Integraal Zorgakkoord (IZA) hebben partijen in de zorg hierover afspraken gemaakt. Zorgverzekeraars en zorgaanbieders moeten de ambities uit het IZA vertalen in hun beleid en offerte en hierover in de contractering (financiële) resultaatsafspraken maken.

Via contractering van zorg kunnen zorgverzekeraars actief sturen op inhoud, toegankelijkheid, betaalbaarheid, kwaliteit én doelmatigheid van zorg. Daarnaast kunnen zij sturen op gezondheid in plaats van ziekte. Deze beweging vraagt van zorgaanbieders en zorgverzekeraars een andere manier van contracteren. Hiervoor is een focus op lange termijn afspraken nodig. In de praktijk sluiten daarom steeds vaker zorgaanbieders en zorgverzekeraars meerjarencontracten af. In onze informatiekaart inspirerende contracten msz 2022 delen we ter inspiratie enkele voorbeelden van innovatieve manieren van contractering. In onze white paper naar transformatiegerichte contracten in de zorg vind je ook meer informatie over het ontwikkelen van een sterke en duurzame contractrelatie.

Handvatten Contractering

Het document Handvatten is een hulpmiddel voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders om de contractering soepeler en sneller te laten verlopen. We verwachten van zorgverzekeraars en zorgaanbieders dat zij in lijn met de regelgeving en richtsnoeren handelen. Voor een volledig overzicht van de nieuwe richtsnoeren en de bestaande regelgeving kunt u bijbehorende informatiekaart ‘Handvatten Contractering: overzicht Regelgeving en Richtsnoeren' raadplegen. 

Informatieverstrekking consumenten

Het is belangrijk dat consumenten het hele jaar door duidelijk worden geïnformeerd over welke zorg wel of niet is verzekerd. Dit geldt in het bijzonder tijdens de overstapperiode (vanaf 12 november tot en met 31 december) . Ook al zijn de onderhandelingen nog niet rond, toch moet de consument tijdig duidelijke en bruikbare informatie krijgen. Alleen zo kan de consument een weloverwogen kiezen voor een eventuele overstap naar een andere zorgpolis of zorgaanbieder. Meer informatie over de informatieverstrekking door zorgaanbieders is te lezen op onze themapagina Toezicht transparantie zorgaanbieders en Regeling informatieverstrekking ziektekostenverzekeraars aan consumenten. 

Ongecontracteerde zorg

Zorgverzekeraars hoeven niet met alle zorgaanbieders een contract af te sluiten. Zo lang zij maar voldoende zorg inkopen om te voldoen aan hun zorgplicht. Ook kan een zorgaanbieder besluiten om geen contract te sluiten met een zorgverzekeraar. Dan is er sprake van ongecontracteerde zorg. Bij ongecontracteerde zorg zijn er minder mogelijkheden om gezamenlijk afspraken te maken over de transitie naar passende zorg.

Lees ook ons document De zorgplicht: handvatten voor zorgverzekeraars.

Rol NZa

De NZa heeft een toezichthoudende rol in het contracteerproces. Bij het niet naleven van onze wettelijke regels kunnen we handhaven. Inhoudelijk mengen we ons niet in de onderhandelingen tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Als het proces van contractering moeizaam verloopt, vindt de NZa het allereerst aan de betrokken zorgverzekeraar en zorgaanbieder om hierop samen te reflecteren en – met de handvatten in de hand – te bepalen waarop en hoe verbetering te realiseren is. Als deze interventie niet leidt tot het gewenst effect, kan eventueel escalatie op bestuurlijk niveau plaatsvinden. Wanneer deze interventie niet leidt tot het gewenste effect, kunnen partijen hiervan een melding doen bij het meldpunt van de NZa. In het geval van face-to-face contractering krijgen partijen na het doen van een melding een assessmentformulier om in te vullen.