Ga direct naar inhoud

Paramedische zorg

De vergrijzing, een toenemend aantal chronisch zieken, langer thuiswonende ouderen en de arbeidsmarktproblematiek. Onder andere deze factoren hebben invloed op de toegankelijkheid van de eerstelijnszorg. Paramedici kunnen een belangrijke rol spelen in het opvangen van de sterk groeiende zorgvraag in de eerste lijn. In sommige gevallen kunnen zij ook de (vaak) duurdere tweedelijnszorg voorkomen.

Download de pdf-versie van de Stand van de zorg 2024

In het kort:

  • De beperkte vergoeding van oefen- en fysiotherapie leidt tot verschillende knelpunten. Zo kunnen patiënten eerstelijns fysio- of oefentherapie mijden of uitstellen of kiezen voor duurdere vormen van zorg die wel vergoed worden. Dit belemmert de beweging naar passende zorg.
  • Fysio- en oefentherapie zijn van belang in de beweging naar passende zorg. Daarom wordt in het adviestraject Passende Aanspraak voor eerstelijns Fysiotherapeutische en Oefentherapeutische Zorg (PAFOZ) van het Zorginstituut onderzocht welke onderdelen van deze zorg uit de basisverzekering vergoed kunnen worden en onder welke voorwaarden. Wij werken hieraan mee.

Ontwikkelingen

De toegankelijkheid van de eerstelijnszorg staat onder druk. Om de houdbaarheid van het stelsel te borgen, is een toekomstbestendige eerste lijn nodig. In het Integraal Zorgakkoord zijn hierover afspraken gemaakt. Die afspraken zijn onder andere uitgewerkt in de Visie eerstelijnszorg 2030. Met deze visie nemen betrokken partijen in de eerstelijnszorg samen verantwoordelijkheid voor het waarborgen van de toegankelijkheid en continuïteit van de eerstelijnszorg. Door de samenwerking in de regio en in de wijk te verbeteren zetten zij in op een sterke organisatie van de eerste lijn. Paramedici spelen hierin een belangrijke rol. Momenteel zetten zij stappen om zich regionaal mono- en multidisciplinair te organiseren.

De beperkte vergoeding van paramedische zorg vanuit de basisverzekering (de aanspraak) kan de beweging naar passende zorg echter belemmeren. Het kan leiden tot het uitstellen of vermijden van zorg. Of patiënten wijken uit naar duurdere (tweedelijns) zorg die wel voor vergoeding in aanmerking komt. Bovendien bemoeilijkt de beperkte vergoeding van fysio- en oefentherapie de organisatie en bekostiging van integrale zorg over sectoren en domeinen heen. Zorginstituut Nederland heeft in 2023 een advies uitgebracht over de manier waarop de toekomstige aanspraak voor eerstelijns fysio- en oefentherapie in de basisverzekering kan worden vormgegeven. Wij hebben vervolgens een bekostigingsadvies op hoofdlijnen geschreven. In de loop van 2024 verwacht het Zorginstituut het eindadvies op te kunnen stellen. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) beslist uiteindelijk of de aanspraak op fysio- en oefentherapeutische zorg uit het basispakket van de zorgverzekering wordt gewijzigd.

Een andere belemmering voor de beweging naar passende zorg is de groeiende problematiek op de arbeidsmarkt. Uit een onderzoek van vakbond FDV blijkt dat het aantal werkzame fysiotherapeuten in 2023 met ongeveer 11% is afgenomen ten opzichte van het jaar daarvoor. Als dit zo doorgaat, wordt het moeilijk om de gewenste sterke eerstelijnszorg te organiseren.

Experiment bundelbekostiging

Fysio- en oefentherapeutische zorg voor patiënten met chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is sinds 2019 basisverzekerde zorg vanaf de eerste behandeling (zie 1 onder Toelichting). Een patiënt kan in de huidige aanspraak een maximum aantal behandelingen krijgen. Hoeveel dat er zijn hangt af van de ernst van de COPD. De Minister van VWS heeft dit besluit genomen op basis van adviezen van het Zorginstituut.

In een nieuw advies geeft het Zorginstituut aan dat de huidige beperkingen in de aanspraak een belemmering kunnen zijn voor passende zorg aan COPD-patiënten. Het Zorginstituut adviseert het ministerie van VWS daarom om per 1 januari 2025 geen maximum aantal behandelingen meer op te nemen in de aanspraak. Wij onderzoeken of in dat geval andere vormen van bekostiging de beweging naar passende fysio- en oefentherapeutische zorg meer stimuleren. We werken daarom op dit moment samen met verschillende partijen (zie 2 onder Toelichting) aan een bekostigingsexperiment in de vorm van bundelbekostiging, voor als de aanspraak op COPD wordt vrijgegeven.

Toelichting:

  1. Als sprake is van stadium II of hoger van de GOLD Classificatie voor spirometrie 
  2. De verschillende partijen zijn: Het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF), Longfonds, Patiëntenfederatie Nederland, Stichting Keurmerk Fysiotherapie (SKF), Vereniging van Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck (VvOCM) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN)

‘Bundelbekostiging kan leiden tot meer passende zorg en tegelijkertijd biedt het zorgaanbieders ruimte om de zorg anders te organiseren.’

Bij bundelbekostiging wordt een totaalpakket aan fysio- en oefentherapeutische zorg voor een bepaalde diagnose, behandeling of (deel) van een zorgtraject bekostigd. Voor patiënten kan dit leiden tot meer passende zorg. Tegelijkertijd biedt het zorgaanbieders ruimte om de zorg anders te organiseren en meer maatwerk te bieden aan hun patiënten. Maar het geeft ook meer ruimte voor innovatie, afstemming met andere zorgverleners en de patiënt en het leidt mogelijk tot meer werkplezier.

Meer lezen:

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws rondom de paramedische zorg? Meld u dan nu aan voor onze nieuwsbrief paramedische zorg.