Introductie
In de ggz en forensische zorg werken we sinds 2022 met een nieuwe bekostiging: het zorgprestatiemodel. Hiermee zijn veel knelpunten van de oude bekostiging met dbc's opgelost. Hieronder vertellen we meer over hoe we deze bekostiging actueel houden.
Voortgang kostprijsonderzoek ggz/fz 2024
De NZa voert een kostprijsonderzoek uit naar de prestaties binnen het Zorgprestatiemodel (Zpm) voor de ggz die valt onder de Zorgverzekeringswet en de Wet forensische zorg. In dit kostprijsonderzoek worden ook de ggz-verblijfsprestaties inclusief behandeling binnen de Wet langdurige zorg (ggz-b en ggz-wonen) meegenomen én de beschikbaarheidsbijdragen voor de medische vervolgopleidingen (mvo) in de ggz. Dit onderzoek moet leiden tot nieuwe tarieven per 2026. Met dit bericht geven wij een update over de voortgang van dit onderzoek onder zowel vrijgevestigde praktijken als instellingen in de ggz.
Uitvraag vrijgevestigde praktijken
Afgelopen zomer vond de gegevensuitvraag plaats onder vrijgevestigde praktijken in de ggz.
- In de periode vanaf september 2024 hebben we de aangeleverde gegevens geanalyseerd en naar aanleiding daarvan hebben praktijken een terugkoppeling ontvangen op het formulier. Dit proces van het stellen van vervolgvragen en de beantwoording daarvan heeft inmiddels geleid tot de goedkeuring van meer dan 80% van de aanleveringen.
- Binnenkort verwachten we dat er voldoende goedgekeurde formulieren zijn om de volgende controleronde te starten waarbij we kijken naar de spreiding van kostprijzen tussen praktijken. Bij deze toets wordt gekeken naar uitschieters in de kostprijzen van praktijken en gezocht naar een verklaring. Een verklaring of onderbouwing van deze uitschieters in kostprijzen is van belang om geen foute gegevens mee te nemen in de verdere berekeningen, bijvoorbeeld wanneer sprake is van onrealistisch lage of hoge kostprijzen. Het kan zijn dat praktijken daarover aanvullende vragen krijgen, voordat we kunnen bepalen of sprake is van een voldoende verklaring.
- Parallel hieraan vindt ook een deelonderzoek plaats dat Berenschot uitvoert namens de NZa. Het doel hiervan is voor praktijkhouders van vier beroepsgroepen de arbeidskosten te bepalen. Er wordt uitgegaan van het functieprofiel waarbij ook het praktijkhouderschap wordt meegewogen. De reden voor dit deelonderzoek is dat veel praktijkhouders zichzelf doorgaans geen vast salaris toekennen, maar er uiteraard wel arbeidskosten tegenover de werkzaamheden staan die zij uitvoeren. Een aantal vrijgevestigde praktijkhouders zijn bereid gevonden een bijdrage te leveren aan het onderzoek. In januari 2025 rondt Berenschot het onderzoek af. Dergelijke onderzoeken laat de NZa ook doen voor praktijkhouders in de somatische zorg, zoals bij huisartsen.
Uitvraag instellingen
Ook de deadline voor instellingen voor het aanleveren van gegevens voor het kostprijsonderzoek ggz/fz is inmiddels verstreken (november 2024). In de afgelopen weken hebben we de binnengekomen gegevens geanalyseerd en zorgaanbieders van een eerste terugkoppeling voorzien. Zorgaanbieders die uitstel hebben gekregen kunnen in de komende weken een terugkoppeling verwachten. Door dit proces van terugkoppelingen en verbeterde aanleveringen verwachten we begin 2025 voldoende goedgekeurde formulieren binnen te hebben om ook een statistische uitbijteranalyse te doen op de kostprijzen. Dit kan ertoe leiden dat wij nog aanvullende vragen stellen aan deelnemers.
Vervolgproces kostprijsonderzoek
In het eerste kwartaal van 2025 wordt bovenstaande controlestappen afgerond en duiden we met relevante branchepartijen en zorgaanbieders de verdere resultaten van zowel de gegevensuitvraag onder instellingen als vrijgevestigde praktijken. De uitkomsten van deze duidingssessies nemen we mee in het proces om te komen tot nieuwe tarieven per 2026. Naar verwachting publiceren we de nieuwe tarieven op 1 juli 2026.
Intensief traject
We zijn ons ervan bewust dat het een intensief traject is. We vinden het positief te merken dat de houding van vrijgevestigde praktijken en instellingen over het algemeen constructief is en dat het belang van een goed onderzoek wordt ingezien. We waarderen de medewerking van vrijgevestigde praktijken en instellingen bij dit kostprijsonderzoek dan ook enorm.
Bent u deelnemer aan het kostprijsonderzoek en heeft u vragen? Lees dan eerst de vragen en antwoorden op onze website.
Meer weten? Lees dan de informatiekaart over het kostprijsonderzoek.
Langdurige ggz
De NZa voert ook een kostenonderzoek uit in de langdurige ggz.
Verbeteren zorgvraagtypering samen met behandelaren
Zorgaanbieders leverden hun data over de HoNOS+-vragenlijst aan bij de NZa. Het betrof een éénmalig overzicht over de periode van 1 juli 2022 tot 1 juli 2023. Zorgaanbieders gebruiken deze vragenlijst om de zorgvraag te typeren. Wij gebruiken de gegevens om de zorgvraagtypering verder te ontwikkelen en om beter aan te sluiten bij de wensen van behandelaren. De NZa werkt hiervoor samen in een adviescommissie waarin branche- en beroepsverenigingen vertegenwoordigd zijn. De commissie brengt, onder meer op basis van data-onderzoek van de NZa, advies uit over het zorgvraagtyperingssysteem. Zo kijken we samen naar het eventueel aanpassen van de vragenlijst, de chronische ggz en de huidige zorgvraagtypen.
Onderzoek omzet 1e jaar zorgprestatiemodel
Het onderzoeksbureau Gupta Strategists onderzocht voor ons de omzet en productie in 2022. 29 ggz-instellingen hebben vrijwillig aangeleverd. Het onderzoek laat een lichte daling zien die voor een deel terug te voeren is op het zorgprestatiemodel. Andere factoren zijn een toename van no-show en ziekteverzuim en het niet geheel meenemen van prijsindexcijfers.
Verzekeraars en aanbieders maken al afspraken over bijvoorbeeld een transitieprestatie of een hoger percentage van het maximumtarief om een deel van de omzetdaling te dekken. Ook nemen we de inzichten mee in onze kostprijs- en productieonderzoeken.
Wilt u de ontwikkelingen voor uw eigen organisatie berekenen? Gebruik dan het rekensjabloon bij het onderzoek.
