Medisch-specialistische zorg en dure geneesmiddelen
De medisch-specialistische zorg (msz) staat onder druk. Dit komt onder andere door schaarste, toenemende wachtlijsten en hogere werkdruk. Ook het besef dat elke euro maar één keer kan worden uitgegeven heeft invloed op keuzes die binnen de msz gemaakt moeten worden. Geld dat we besteden aan dure geneesmiddelen kunnen we bijvoorbeeld niet besteden aan andere zorg. We willen de beweging naar passende zorg via de bekostiging stimuleren en faciliteren.
In het kort:
|
Toegankelijkheid van de msz
Wij vinden dat patiënten moeten kunnen rekenen op tijdige zorg wanneer zij die nodig hebben. Ook in tijden van grote druk op de zorg. In onze recente monitor Toegankelijkheid van Zorg zien we in de msz in sommige regio’s een lichte daling van de behandelwachttijden. De wachttijden voor de polikliniek stijgen echter. Deze zijn in sommige regio’s zelfs even lang als de behandelwachttijden. Ook in dat licht is het goed dat er meer aandacht komt voor concentratie en spreiding, en voor profielkeuzes die instellingen op termijn gaan maken.
‘De huidige bekostiging van de msz faciliteert de beweging naar passende zorg onvoldoende.’
We stimuleren passende msz
Passende zorg vraagt om een andere organisatie van zorg. Niet alleen nemen de zorgvraag en de wachtlijsten toe, ook de zorgzwaarte binnen de msz wordt hoger. Er ontbreken prikkels om de zorg anders te organiseren en er ontstaan groeiende gezondheidsverschillen. Om de zorg voor patiënten ook in de toekomst toegankelijk en van goede kwaliteit te houden moet er een omslag plaatsvinden naar passende zorg. Dat geldt ook voor de msz.
De huidige bekostiging van de msz stimuleert en faciliteert deze beweging onvoldoende. Daarom hebben we het Programma passende bekostiging msz opgezet. Ook werken we aan experimenten waarmee bijvoorbeeld alle diagnose-behandelcombinaties (dbc’s) vervangen worden door één betaaltitel en gaan we aan de slag met de landelijke bekostiging van proactieve zorgplanning. Daarnaast hebben we een landelijke bekostiging voor samen beslissen ingevoerd. Zorgverleners, patiënten en familie bespreken samen de opties voor behandeling. Tijdens deze bespreking worden voor- en nadelen uitgelegd omdat een afgewogen keuze bepalend is voor het verdere verloop van de behandeling. Wij krijgen signalen dat samen beslissen onvoldoende transparant was en daardoor onvoldoende (h)erkend werd. Om samen beslissen en proactieve zorgplanning mogelijk te maken passen wij de bekostiging per 2025 aan. Daarnaast hebben we ons Kader impactanalyse concentratie en spreiding medisch-specialistische zorg geactualiseerd. Aan de hand van dit kader wordt invulling gegeven aan afspraken uit het Integraal Zorgakkoord. De uitkomsten van de impactanalyse zijn een hulpmiddel om in de regio het gesprek te voeren over de impact van de nieuwe volumenormen en over een mogelijke evenwichtige en zorgvuldige herverdeling van msz.
Verder leveren we een bijdrage aan het ‘programma maatschappelijk aanvaardbare uitgaven geneesmiddelen’ (MAUG). Binnen dit programma werken we samen met de Autoriteit Consument en Markt en het Zorginstituut Nederland aan een kader om te bepalen wat een maatschappelijk aanvaardbare prijs is voor een medicijn. We zoeken naar manieren om de concurrentie tussen fabrikanten te stimuleren. Tevens publiceren we kerncijfers om duidelijk te maken wat we uitgeven aan intramurale geneesmiddelen. Op basis van die kerncijfers blijkt dat dat deze uitgaven over de jaren hard stijgen en dat actie echt noodzakelijk is om te voorkomen dat andere zorg wordt verdrongen.
Politieke keuzes over dure geneesmiddelen en herschikking van het ziekenhuislandschap
De afgelopen jaren hebben we vanuit de NZa en andere overheidspartijen verschillende acties ondernomen om oplossingen voor het probleem rond dure geneesmiddelen te ontwikkelen. Een mooi voorbeeld hiervan is het MAUG programma. De resultaten van het MAUG programma ondersteunen de politiek bij het maken van toekomstbestendige keuzes. De minister kan bijvoorbeeld een keuze maken om bepaalde middelen niet te vergoeden en kan ervoor kiezen de belangen van de patiënt voor de lange termijn beter te borgen. Daarnaast heeft het Zorginstituut in opdracht van VWS samen met de NZa invulling gegeven aan de procesregie in de beweging van spreiding en concentratie in de ziekenhuiszorg. Concentratie en spreiding op regionaal niveau is echt nodig. Op die manier kunnen we mensen en middelen binnen de regio concentreren als het gaat om complexe(re) zorg, terwijl overige zorg dichtbij de patiënt beschikbaar blijft. Het is nodig om in te zetten op passende contractering en bekostiging en op (verdere) digitalisering. Daarnaast moeten we ook oog hebben voor preventie en leefstijlbevordering, zodat het voorkomen van zorg lonend wordt. Om de medisch-specialistische zorg ook in toekomst toegankelijk te houden is een door politiek en veld gedragen richting nodig op zowel concentratie als spreiding van zorg.
Meer lezen: