Regionale verschillen in copd-zorg bij longaanvallen in kaart gebracht door NZa en LAN

In Nederland zijn grote regionale verschillen in de zorg voor copd-patiënten bij longaanvallen. Zo is de kans dat je als copd-patiënt met een longaanval voor een opname in het ziekenhuis belandt, in sommige regio’s 2,5 keer groter dan in andere regio’s. Dat blijkt uit de analyse die de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en Long Alliantie Nederland (LAN) samen uitvoerden. Het aantal mensen met copd is  de afgelopen jaren toegenomen. Het aantal is afhankelijk van de bron maar verschilt tussen 600.000 en 800.000. Het aantal ziekenhuisopnames blijft met 26.000 per jaar stabiel. Het aantal dagen dat een patiënt per jaar opgenomen wordt in het ziekenhuis verschilt sterk per regio: van gemiddeld 6 tot 19 dagen per jaar per patiënt. Tenslotte blijkt uit de analyse dat de gemiddelde kosten per copd-patiënt in sommige regio’s 4  keer hoger zijn dan ergens anders.

Voor de beweging naar passende zorg is het belangrijk dat er inzicht is in regionale verschillen. Deze analyse geeft die inzichten. De NZa en de LAN hopen dat deze analyse (gebaseerd op declaratiedata) handvatten biedt voor het gesprek tussen betrokken zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patiënten(vertegenwoordigers) in de verschillende regio’s zoals bedoeld in het Integraal zorgakkoord.

Diverse oorzaken regionale verschillen

“Regionale verschillen kunnen diverse oorzaken hebben. Wij hopen dat de analyse betrokken zorgaanbieders, zorgverzekeraars en patiënten(vertegenwoordigers) helpt om het gesprek te voeren over een passende organisatie van copd-zorg in de regio’s”, zegt Johan Rijneveld, directeur Regulering van de NZa. Directeur a.i. Bert Kuipers van de LAN: “Wij roepen betrokken partijen op om over (de interpretatie) van deze analyse het goede gesprek te voeren in hun regio.“ De LAN en de NZa hopen dat zorgprofessionals door deze analyse en de gesprekken hierover inzicht krijgen in de behandelkeuzes, van elkaar leren en keuzes maken die leiden tot passende zorg in de regio voor mensen met copd.

Hoge ziektelast bij copd

Copd is een progressieve, chronische longziekte met een veelal invaliderend karakter. Sinds 2015 is het aantal copd-patiënten in Nederland met 45% gegroeid. Hiermee staat copd, gemeten door het RIVM, op de vierde plaats voor de gemeten ziektelast. Het RIVM verwacht dat het aantal mensen met copd in de komende jaren verder zal toenemen.

Longaanvallen verhogen de ziekte- en zorglast

Bij longaanvallen (of exacerbaties) is sprake van plotselinge verergering van klachten. Longaanvallen veroorzaken veel leed en kunnen zeer beangstigend zijn voor de patiënt. Vaak blijft er na een aanval sprake van een sterke en meestal blijvende verhoging van de ziekte- en zorglast. Jaarlijks zijn er circa 26.000 ziekenhuisopnamen als gevolg van longaanvallen en sterven er bijna 7.000 mensen aan copd.

Landelijk congres van de Long Alliantie

Op 19 april 2024 organiseert de LAN een landelijk congres. Daar staat deze analyse en het gesprek over de trends en regionale verschillen centraal. Tijdens het congres worden, onder andere, gesprekken georganiseerd waarbij de deelnemers uit dezelfde regio aan elkaar worden gekoppeld. Dit geeft een eerste aanzet voor het gesprek in de regio.  Ook worden er goede voorbeelden gepresenteerd van praktijkuitvoering van de Kwaliteitsstandaard COPD longaanval met ziekenhuisopname, waarmee een reductie van 19 % ziekenhuisopnamedagen mogelijk is.